Ο Νόμος, η Γλώσσα, το Χρήμα και η Ηθική του Bitcoin
Συγγραφέας: Der Gigi | Πρώτη Δημοσίευση: 03/04/22 | Μετάφραση και Επιμέλεια: Nina.hodl |DerGigi
Νόμος. Γλώσσα. Χρήμα. Τα τρία παραδείγματα της αυθόρμητης και της αναδυόμενης τάξης στην κοινωνία. Τα ηθικά ερωτήματα είναι η ρίζα όλων αυτών:
· Σε ποιον επιτρέπεται να μιλήσει;
· Σε ποιον επιτρέπεται να δημοσιεύει;
· Σε ποιον επιτρέπεται να έχει περιουσία;
· Ποιος θα πρέπει να του επιτρέπεται να υπερασπίζεται την εν λόγω περιουσία του;
· Ποιος θα πρέπει να του επιτρέπεται να εκδίδει και να ελέγχει το χρήμα;
Ενδεχομένως να μην είναι προφανές εξ αρχής, αλλά αυτές οι ερωτήσεις και οι αντίστοιχοι τομείς — νόμος, γλώσσα και χρήμα — συνδέονται μεταξύ τους. Συνδέονται γενικά αλλά είναι κυρίως στενά συνδεδεμένες με τον Γόρδιο Δεσμό που λέγετε Bitcoin. Επιτρέψτε μου, για μια στιγμή τουλάχιστον, να προσπαθήσω να λύσω αυτόν τον δεσμό. Με την ελπίδα πως δεν θα χάσω το νήμα που τα ενώνει όλα μαζί.
Ας ξεκινήσουμε με την τελευταία ερώτηση: η έκδοση και ο έλεγχος του χρήματος.
Έκδοση και Έλεγχος του Χρήματος
«Επιτρέψτε μου να εκδίδω και να ελέγχω το χρήμα ενός κράτους και δεν με ενδιαφέρει ποιος φτιάχνει τους νόμους.» Mayer Amschel Rothschild
Όπως έχει επισημάνει ο Hayek στο έργο του Αποδιεθνοποίηση του Χρήματος (Denationalisation of Money), το κυβερνητικό μονοπώλιο της έκδοσης και του ελέγχου του χρήματος είναι η ρίζα κάθε νομισματικού κακού¹.
Όταν ελέγχεις το χρήμα ελέγχεις την αγοραστική δύναμη. Η οποία με την σειρά της, σου επιτρέπει τον έλεγχο σε περισσότερα άλλα πράγματα.
Αυτό δεν είναι δύσκολο ούτε να το δει, ούτε να το καταλάβει κάποιος: αν μπορείτε να υπαγορεύετε ποιος παίρνει το χρήμα, μπορείτε να υπαγορεύσετε ποιος θα είναι ευκατάστατος και ποιος όχι. Αν μπορείτε να αποφασίζετε ποιος επιτρέπεται να δημιουργεί καινούργιο χρήμα, μπορείτε ν’ αποφασίσετε ποιος θα πρέπει να εργάζεται για το χρήμα και ποιος θα το παίρνει άδικα, με μια εγγραφή ή με το πάτημα ενός κουμπιού². Αν μπορείτε να ελέγχετε την ροή του χρήματος, μπορείτε ν’ αποφασίσετε ποιος θα μπορεί να πληρώνει, ποιος θα πληρώνεται, ποιος θα μπορεί να κάνει αναλήψεις, ποιος θα μπορεί να έχει πρόσβαση στους τραπεζικούς του λογαριασμούς και ποιος θα έχει πρόσβαση στις χρηματοπιστωτικές υποδομές, γενικά. Εν ολίγοις: μπορείτε ν’ αποφασίσετε ποιος θα βγει από τις πλατφόρμες της κοινωνίας. Σε ποιο ακραίες περιπτώσεις αυτό είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Ποιος θα μπορεί να τρώει και ποιος θα λιμοκτονεί· ποιος θα ευημερήσει και ποιος θα χαθεί.
Αυτός είναι ο λόγος που οι ερωτήσεις σχετικά με τον έλεγχο και την έκδοση χρήματος είναι πρώτα και κύρια ηθικές ερωτήσεις3. Είναι ηθικό το πρόβλημα δεν είναι τεχνικό. Η φύση του χρήματος είναι τόσο πολύπλευρη όσο και ασύλληπτη. Χωρίς μια βαθιά κατανόηση του χρήματος και την εκτίμηση της σπουδαιότητας του, είναι πολύ δύσκολο να κατανοηθεί η ηθικό δίλημμα της παραγωγής και του διαμοιρασμού του χρήματος.
«Είναι αρκετά καλό που οι άνθρωποι του έθνους δεν καταλαβαίνουν το τραπεζικό και νομισματικό μας σύστημα, γιατί αν το καταλάβαιναν, πιστεύω ότι θα γινόταν επανάσταση πριν από αύριο το πρωί.»
Henry Ford
Το χρήμα μπορεί ν’ ανταλλάσσετε με προϊόντα και υπηρεσίες. Αυτά τα προϊόντα και οι υπηρεσίες παράγονται και προσφέρονται από αγνώστους. Οι «άγνωστοι» είναι ένα σημαντικό κομμάτι καθώς το χρήμα είναι το μοναδικό πράγμα που μας επιτρέπει αποτελεσματικά και ειρηνικά να ξεπεράσουμε τα εμπόδια της εμπιστοσύνης. Με το χρήμα, δεν χρειάζεται να εμπιστεύεστε τον αντισυμβαλλόμενο — αυτό είναι το νόημα. Αν ο αντισυμβαλλόμενος είναι ένας καλός σας φίλος, μπορείτε να βασιστείτε στην πίστωση. Ο τελικός διακανονισμός είναι αυτό που απομακρύνει το εμπόδιο της εμπιστοσύνης και επιτρέπει στις κοινωνίες να κλιμακωθούν4. Χωρίς χρήματα, η ανθρώπινη συνεργασία πρέπει να βασίζεται σε σχέσεις πίστωσης. Όλοι θα πρέπει να θυμούνται ποιος χρωστάει σε ποιον. Χωρίς μια εξωτερική αναπαράσταση αυτών των σχέσεων — αν κάποιος μπορεί να διατηρεί όλους αυτούς τους λογαριασμούς στο μυαλό του — η ανθρώπινη συνεργασία δεν μπορεί να κλιμακωθεί περισσότερο από το Dumbar’s Number, κι έτσι προκύπτει μια ομάδα 150 ανθρώπων το πολύ.
Το χρήμα, ωστόσο, δεν χρησιμοποιείτε μόνο για την δυνατότητα κλιμάκωσης. Χρησιμοποιείτε επίσης ως μέτρο μέτρησης. Έτσι, στο μεγάλο σχήμα των πραγμάτων, τα χρήματα είναι ένα μέτρο του τι σας χρωστάει η κοινωνία. Όλος ο σκοπός του χρήματος είναι ότι μπορείτε να το εξαργυρώσετε για κάτι άλλο, ανώνυμα και με οριστικό διακανονισμό. Και πάλι: Ο τελικός διακανονισμός σημαίνει ότι η συμφωνία τελείωσε- δεν χρωστάτε πια στον εμπορικό σας εταίρο. Με την ανταλλαγή χρημάτων, η ανταλλαγή είναι οριστική.
Κατά συνέπεια, το χρήμα είναι η πηγή ζωτικότητας όλων των μεγάλής κλίμακας οικονομικών δραστηριοτήτων. Εξ’ αυτού, η σπουδαιότητα του χρήματος και η ελεύθερη ροή του δεν μπορεί να υπερεκτιμηθεί. Αν θέλουμε να ζήσουμε σε μια ελεύθερη, ειρηνική και ευημερούσα κοινωνία, δεν θα πρέπει να εμπλεκόμαστε με την έκδοση και τον έλεγχο του χρήματος. Εξάλλου, όπως είπε ο διάσημος Frédéric Bastiat: “Όταν τα αγαθά δεν περνούν τα σύνορα, θα τα περάσουν οι στρατιώτες”.
Ουσιαστικά, υπάρχουν δύο τρόποι για να πάρετε στα χέρια σας πράγματα από άγνωστους: με το εμπόριο και με την βία5. Η διαφορά ανάμεσα στην συνεργασία και στην κατάκτηση είναι πως η μια είναι οικειοθελής, ενώ η άλλη δεν είναι. Το χρήμα όχι μόνο διευκολύνει και κλιμακώνει το εμπόριο, χρησιμοποιείτε επίσης για να εκφράσει τις ατομικές προτιμήσεις και εκτιμήσεις. Πόσα είσαστε διατεθειμένοι να ξοδέψετε για κάποιο συγκεκριμένο προϊόν ή υπηρεσία; Είσαστε διατεθειμένοι να ξοδέψετε ή μήπως να εξ οικονομήσετε; Για πόσο καιρό θέλετε να κρατήσετε τα χρήματα σας; Πόσα είσαστε διατεθειμένοι να επενδύσετε σε συγκεκριμένα εγχειρήματα; Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα εκφράζονται με την γλώσσα του χρήματος, γι’ αυτό η ροή του χρήματος δεν είναι διαφορετική από την ροή της πληροφορίας ή του λόγου.
Αυτό μας φέρνει στην επόμενη ερώτηση. Στις επόμενες δύο, για την ακρίβεια: σε ποιον θα επιτρέπεται να δημοσιεύει; Και, σε ποιον θα επιτρέπεται να μιλάει;
Ελευθερία του λόγου (και της δημοσίευσης)
«Δώστε μου την ελευθερία να γνωρίζω, να εκφράζω και να επιχειρηματολογώ ελεύθερα σύμφωνα με τη συνείδησή μου, πάνω από όλες τις ελευθερίες.»
John Milton
«Χωρίς ελευθερία λόγου δεν είναι δυνατή η αναζήτηση της Αλήθειας· χωρίς ελευθερία λόγου δεν είναι χρήσιμη η ανακάλυψη της Αλήθειας· χωρίς ελευθερία λόγου η πρόοδος αναστέλλεται και τα έθνη δεν βαδίζουν πλέον προς την ευγενέστερη ζωή που το μέλλον επιφυλάσσει στον άνθρωπο. Καλύτερα χιλιαπλάσια κατάχρηση της ελευθερίας του λόγου παρά άρνηση της ελευθερίας του λόγου. Η κατάχρηση πεθαίνει μέσα σε μια μέρα· η άρνηση σκοτώνει τη ζωή των ανθρώπων και γονατίζει την ελπίδα της φυλής.»
Charles Bradlaugh
«Χωρίς έναν ανεμπόδιστο Τύπο, χωρίς ελευθερία λόγου, όλες οι εξωτερικές μορφές και δομές των ελεύθερων θεσμών είναι μια απάτη, μια προσποίηση — η μεγαλύτερη κοροϊδία. Αν ο Τύπος δεν είναι ελεύθερος· αν ο λόγος δεν είναι ανεξάρτητος και ανεμπόδιστος· αν το μυαλό είναι αλυσοδεμένο ή ανίκανο από το φόβο, δεν έχει καμία σημασία κάτω από ποια μορφή διακυβέρνησης ζεις, είσαι υπήκοος και όχι πολίτης.»
William E. Borah
Αμέτρητοι φιλόσοφοι, συγγραφείς, διανοούμενοι, ακτιβιστές, μαχητές της ελευθερίας, άγιοι, επαναστάτες και καθοδηγητές θρησκειών έχουν επισημάνει στο παρελθόν αυτό το θέμα: η ελευθερία του λόγου, η δυνατότητα της ελεύθερης ομιλίας χωρίς λογοκρισία, είναι απολύτως απαραίτητη για μια ελεύθερη κοινωνία. Πρέπει να έχουμε την δυνατότητα να αναγνωρίζουμε και μιλάμε για τα προβλήματα προκειμένου να έχουμε μια ευκαιρία να τα διορθώσουμε. Και, ακόμα πιο απαραίτητο, πρέπει να έχουμε την δυνατότητα να εκφράζουμε τις σκέψεις μας ελεύθερα αν θέλουμε εξ αρχής να σκεφτόμαστε.
Οι υγιείς συζητήσεις διευκολύνουν την κατανεμημένη γνωστική λειτουργία, ακριβώς όπως το υγιές χρήμα διευκολύνει την κατανεμημένη παραγωγή. Και ακριβώς όπως ο σκοπός του χρήματος έγκειται στην ανταλλαγή, ο σκοπός της ομιλίας έγκειται στον διάλογο (ή δια-Λόγος, για να χρησιμοποιήσω το Vervaekian λεξιλόγιο).
«Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος, καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ Θεὸς ἦν ὁ Λόγος. Οὗτος ἦν ἐν ἀρχῇ πρὸς τὸν Θεόν.»
Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο
Υπάρχει αιτία γιατί ο Λόγος είναι ιερός. Ο θεϊκός λόγος. Η ομιλία, οι δηλώσεις, η συζήτηση. Η συζήτηση είναι που καθιστά την ελευθερία της δημοσίευσης αναγκαιότητα. Εξ άλλου, τι νόημα έχει το δικαίωμά σας στην ελευθερία του λόγου, αν κανείς δεν θα μπορέσει ποτέ να σας ακούσει;
Το σύνταγμα των ΗΠΑ τα λέει σωστά:
«Το Κογκρέσο δεν εκδίδει κανένα νόμο σχετικά με την εγκαθίδρυση της θρησκείας ή την απαγόρευση της ελεύθερης άσκησής της ή την περικοπή της ελευθερίας του λόγου ή του Τύπου ή του δικαιώματος του λαού να συνέρχεται ειρηνικά και να υποβάλλει αίτηση στην κυβέρνηση για την αποκατάσταση των παραπόνων.»
Η Πρώτη Τροποποίηση του Συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών
Η Ελευθερία του λόγου. Η Ελευθερία της δημοσίευσης. Είναι η πρώτη τροποποίηση για κάποιο λόγο, διότι είναι τόσο απίστευτα σημαντική. Αν έχουμε ελευθερία λόγου, έχουμε μια ευκαιρία για ελευθερία. Αν δεν έχουμε ελευθερία λόγου, έχουμε τη βεβαιότητα της τυραννίας.
«Η ελευθερία του λόγου είναι το μεγάλο προπύργιο της ελευθερίας· ευημερούν και πεθαίνουν μαζί: Και είναι ο τρόμος των προδοτών και των καταπιεστών και ένα εμπόδιο εναντίον τους.»
Κάτωνας, Επιστολή αριθ. 15
«Η ελευθερία είναι χωρίς νόημα εκεί που το δικαίωμα να εκφράζονται οι σκέψεις και οι απόψεις έχει πάψει να υφίσταται. Αυτό, από όλα τα δικαιώματα, είναι ο φόβος των τυράννων. Είναι το δικαίωμα που πρώτο απ’ όλα χτυπούν. Γνωρίζουν την δύναμή του. Οι θρόνοι, οι κυριαρχίες, οι ηγεμονίες και οι εξουσίες, που βασίζονται στην αδικία και το άδικο, είναι βέβαιο ότι θα τρέμουν, αν επιτραπεί στους ανθρώπους να συλλογιστούν τη δικαιοσύνη, την εγκράτεια και την κρίση που θα έρθει μπροστά τους.»
Frederick Douglass
Με όλα μας τα ελαττώματα, αυτό είναι το μόνο πράγμα που κάναμε σωστά. Ο Λόγος είναι ιερός, όπως πρέπει να είναι.
Το Bitcoin είναι το Χρήμα της Ελευθερίας του Λόγου
Γιατί όλο αυτό είναι σημαντικό στο πλαίσιο του Bitcoin; Όπως εγώ και άλλοι έχουμε υποστηρίξει πολλές φορές στο παρελθόν, κάθε τμήμα του bitcoin είναι κείμενο, που κάνει το bitcoin ισοδύναμο με τον λόγο. Το Bitcoin είναι το Χρήμα της Ελευθερίας του Λόγου, τόσο μεταφορικά όσο και κυριολεκτικά.
Αυτό που διευκολύνει ο κώδικας του Bitcoin μπορεί να γίνει κατανοητό ως παιχνίδι γλώσσας, μια συνεχόμενη διαδικασία δημοσίευσης και απόρριψης6. Οι εξορύκτες δημοσιεύουν τα block, οι πλήρης κόμβοι αποδέχονται ή απορρίπτουν τα λεγόμενα block, οι χρήστες δημοσιεύουν τις συναλλαγές, τα ASIC chips δημοσιεύουν τους κατακερματισμούς τυχαίων εισερχομένων και τα λοιπά. «Είναι όλο κείμενο, όλη την ώρα», όπως το έχει θέσει τόσο συνοπτικά ο Beautyon7. Κατά συνέπεια, όπως τονίζει, «δεν μπορεί να ρυθμιστεί σε μια ελεύθερη χώρα όπως οι ΗΠΑ με εγγυημένα αναφαίρετα δικαιώματα και μια Πρώτη Τροπολογία η οποία αποκλείει ρητά την πράξη δημοσίευσης από την κυβερνητική εποπτεία.»
Η κατανόηση αυτών των βασικών αρχών είναι απαραίτητη για περισσότερους από έναν λόγους. Αν μπερδεύουμε τον λόγο με κάτι που δεν είναι — πυρομαχικά για παράδειγμα — βρισκόμαστε σε σύγκρουση με την Πρώτη Τροπολογία, όπως ξεκάθαρα έδειξαν στο παρελθόν οι CryptoWars. Λόγω της φύσης της πληροφορίας, η απαγόρευση του λόγου, θα οδηγεί πάντα σε γελοίες συνέπειες, όπως είναι οι παράνομοι αριθμοί, οι παράνομοι πρώτοι, παράνομη τέχνη, παράνομα βιβλία, παράνομοι ήχοι, παράνομα μπλουζάκια και όλα τα υπόλοιπα. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε επικίνδυνες συνέπειες: αν η καταπνιγμένη πληροφορία είναι ένα προειδοποιητικό σήμα - ή κάποια άλλη ένδειξη ότι κάτι δεν πάει καλά - η διόρθωση του λάθους δεν μπορεί να συμβεί.
Ωστόσο οι λέξεις μεταφέρουν νοήματα, όπως και οι πληροφορίες. Και αυτό το νόημα είναι και θα είναι πάντα αποσυνδεδεμένο από τη μορφή που παίρνουν οι εν λόγω πληροφορίες8. Οι λέξεις είναι δείκτες, δεν είναι πραγματικότητα. Αν απαγορεύσετε μια συγκεκριμένη λέξη, ο κόσμος θα χρησιμοποιήσει κάποια άλλη στην θέση της, κάποια που θα μεταφέρει την ίδια ιδέα, κάποια που θα έχει την ίδια σημασία. Αυτό είναι το γιατί η απαγόρευση κάποιου τμήματος μιας πληροφορίας είναι όχι μόνο μάταιο αλλά και γελοίο. Οι πληροφορίες πρακτικά μπορούν να προσλάβουν οποιαδήποτε μορφή. Κατά συνέπεια, απαγορεύοντας κάποια συγκεκριμένη πληροφορία, αυτομάτως απαγορεύονται βιβλία, μουσική και όλες οι άλλες πιθανές αναπαραστάσεις της εν λόγο πληροφορίας, η οποία, αναλόγως την κωδικοποίηση, μπορεί να είναι οτιδήποτε9.
Το περάσαμε αυτό στο παρελθόν. Ο χαρακτηρισμός των RSA ως πυρομαχικών οδήγησε ακριβώς σε μια τέτοια σύγκρουση της ελευθερίας του λόγου, γι’ αυτό και τυπώθηκαν εξαρχής τα μπλουζάκια με τις απαγορευμένες πληροφορίες: για να δείξουν πόσο γελοίο είναι όλο αυτό.
Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος πως η απαγόρευση του bitcoin αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε εγκλήματα σκέψης, παράνομους αριθμούς, παράνομοι πρώτοι και παράνομη ομιλία. Εάν η δημοσίευση ενός συγκεκριμένου block, ενός τυχαίου αριθμού ή μιας συναλλαγής κριθεί ποτέ παράνομη, η δημοσίευση του εν λόγω block, τυχαίου αριθμού ή συναλλαγής μέσω βιβλίων ή τύπου θα είναι επίσης παράνομα. Και επειδή όλες οι πλευρές του bitcoin είναι πληροφορία, το να κάνετε συγκεκριμένες σκέψεις — όπως οι 12 λέξεις στο νου σας — θα είναι επίσης παράνομο.
Αυτό μας φέρνει στο ζήτημα της επιβολής και στα δύο τελευταία ερωτήματα του αρχικού μας καταλόγου: Ποιος θα πρέπει να μπορεί να έχει ιδιοκτησία; Και ποιος πρέπει να μπορεί να υπερασπίζεται την εν λόγω ιδιοκτησία;
Επιβολή και Άμυνα των Δικαιωμάτων Ιδιοκτησίας
Στον φυσικό κόσμο τα δικαιώματα ιδιοκτησίας επιβάλλονται με την βία ή με την προοπτική της. Δεν έχει μεγάλη σημασία αν ένα άτομο, η Μαφία ή το Κράτος είναι ο τελικός διανομέας αυτής της βίας. Το γεγονός ότι δεν υπάρχουν άθραυστα χρηματοκιβώτια, άθραυστες κλειδαριές και άθραυστα τζάμια — εν ολίγοις, άτρωτα εμπόδια — απαιτεί αντίποινα σε περίπτωση παραβίασης της ιδιοκτησίας.
Αυτό εγείρει το ερώτημα: τι ακριβώς συνιστά βία κατά των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας; Στις φιλελεύθερες δημοκρατίες, η «τριάδα της πολιτικής» του κράτους — νομοθετική, δικαστική, εκτελεστική — είναι αυτή που προσπαθεί ν’ απαντήσει σ’ αυτήν την ερώτηση και να επιλύσει τις διαφορές. Όπως το θέτει ο Bastiat ο νόμος υπάρχει επειδή τα δικαιώματα ιδιοκτησίας μπορούν να παραβιαστούν, όχι το αντίθετο.
«Η ζωή, η ελευθερία και η ιδιοκτησία δεν υπάρχουν επειδή οι άνθρωποι έφτιαξαν τους νόμους. Αντιθέτως, το γεγονός πως η ζωή, η ελευθερία και η ιδιοκτησία υπήρχαν εκ των προτέρων ήταν αυτό που έκανε τους ανθρώπους να φτιάξουν νόμους.»
Frederic Bastiat, Ο Νόμος
Το γεγονός πως τα υλικά αγαθά είναι σπάνια και μπορούν να κλαπούν ή να καταστραφούν είναι αυτό που εξ αρχής δημιουργεί τα δικαιώματα ιδιοκτησίας. Τα δικαιώματα ιδιοκτησίας είναι η λύση σε μια πιθανή διαμάχη του ποιος μπορεί να χρησιμοποιήσει ποιον σπάνιο πόρο.
Ο κόσμος της πληροφορίας είναι πολύ διαφορετικός. Οι πληροφορίες δεν είναι υλικές· δεν μπορούν να δεχθούν επίθεση ή να καταστραφούν απ’ ευθείας. Όπως αναφέρει ο Wei Dai στην πρότασή του b-money: «η απειλή της βίας είναι ανίσχυρη γιατί η βία είναι αδύνατη, και η βία είναι αδύνατη γιατί οι συμμετέχοντες σ’ αυτήν δεν μπορούν να συνδεθούν με τα πραγματικά τους ονόματα ή με τις φυσικές τους τοποθεσίες.»
Η πληροφορία καθ’ εαυτή δεν έχει φυσική τοποθεσία. Η φύση της πληροφορίας είναι τέτοια ώστε η πληροφορία — η γνώση — μπορεί μόνο να μοιραστεί, όχι να κλαπεί. Η πληροφορία δεν έχει το χαρακτηριστικό της σπανιότητας. Για να διαμοιραστεί η πληροφορία χρειάζεται αντιγραφεί — με απόλυτη πιστότητα και χωρίς θυσίες. Ο ομιλητής εξακολουθεί να διατηρεί την γνώση του. Συνεπώς, το Bitcoin δεν δημιουργεί ψηφιακές πληροφορίες που δεν μπορούν να αντιγραφούν. Δεν μπορεί να υπάρξει ένα τέτοιο πράγμα.
Αυτό που κάνει το Bitcoin είναι να δημιουργεί ένα άπειρο παιχνίδι στο οποίο μπορεί να συμμετέχει οποιοσδήποτε, ένα παιχνίδι με συγκεκριμένους περιορισμούς. Αυτοί οι περιορισμοί δεν είναι διαφορετικοί από τους περιορισμούς μιας παρτίδας σκάκι. Τα τετράγωνα στην σκακιέρα είναι τετράγωνα γιατί όλοι θέλουν να είναι τετράγωνα, και όχι γιατί δεν μπορούν να αντιγραφούν ή να τροποποιηθούν. Θα μπορούσαμε να παίξουμε ένα διαφορετικό παιχνίδι με τα διπλάσια τετράγωνα, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως αυτό το παιχνίδι θα παιχθεί. Όπως ένα παιχνίδι αντίστοιχο με το σκάκι, το Bitcoin είναι ένα παιχνίδι γλώσσας. Ένα παιχνίδι στο οποίο διάφοροι παίχτες ανταλλάσσουν μεταξύ τους φράσεις που έχουν νόημα για τον καθένα ξεχωριστά. Τα μηνύματα πηγαινοέρχονται και οι συμμετέχοντες δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να δέχονται πληροφορίες που θεωρούν έγκυρες και να απορρίπτουν πληροφορίες που θεωρούν άκυρες. Είναι ο ορισμός του Διαλόγου, που χρησιμοποιεί τη φύση της πληροφορίας προς όφελός του, όπως επισήμανε ο Satoshi.
«Με λίγα λόγια, το δίκτυο λειτουργεί σαν ένας κατανεμημένος διακομιστής χρονοσήμανσης, ο οποίος σφραγίζει την πρώτη συναλλαγή για να ξοδέψει ένα νόμισμα. Εκμεταλλεύεται τη φύση της πληροφορίας που είναι εύκολο να διαδοθεί αλλά δύσκολο να καταπνιγεί.»
Satoshi Nakamoto
Επιτρέψτε μου να επαναλάβω την δεύτερη πρόταση για έμφαση: το Bitcoin εκμεταλλεύεται την φύση της πληροφορίας που είναι εύκολο να διαδοθεί αλλά δύσκολο να καταπνιγεί.
Πρέπει να αποδεχτούμε πως η φύση της πληροφορίας είναι πολύ διαφορετική από την φύση των φυσικών αντικειμένων. Ενώ μπορείτε να κατέχετε ένα μήλο, δεν μπορείτε να κατέχετε μια λέξη ή έναν αριθμό με καμία ουσιαστική έννοια. Αν θέλετε να γνωρίζετε αποκλειστικά κάτι, τότε δεν θα πρέπει να το μοιραστείτε. Θα πρέπει να το κρατήσετε μυστικό. Όπως το έθεσε τόσο περιεκτικά ο George Bernard Shaw: «Αν έχετε ένα μήλο κι έχω κι εγώ ένα μήλο και τα ανταλλάξουμε τότε κι εσείς κι εγώ θα εξακολουθήσουμε να έχουμε από ένα μήλο. Αλλά αν έχετε μια ιδέα κι έχω κι εγώ μια ιδέα και τις ανταλλάξουμε, τότε και οι δυο μας θα έχουμε από δυο ιδέες.»
Αυτές οι δύο προτάσεις εμπεριέχουν τέλεια το πρόβλημα με το ψηφιακό χρήμα. Δεν μπορείτε να ξοδέψετε δυο φορές ένα μήλο, αλλά όταν μιλάμε για πληροφορία, απλά δεν υπάρχει τρόπος να μην ξοδευτεί δυο φορές. Η μεταβίβαση πληροφοριών είναι «διπλή δαπάνη» των εν λόγω πληροφοριών, γεγονός το οποίο καθιστά την ιδέα της «ψηφιακής σπανιότητας» οξύμωρο θέμα. Το Bitcoin δεν λύνει αυτό το οξύμωρο· το παρακάμπτει. Οι κανόνες του παιχνιδιού καθιστούν άκυρες τις άχρηστες πληροφορίες, όχι μη αντιγράψιμες. Ο χώρος στα block είναι σπάνιος όπως τα τετράγωνα στην σκακιέρα είναι σπάνια: με κοινωνική συναίνεση για το πως πρέπει να παίζεται το παιχνίδι.
Η ερώτηση γίνετε: πως θα πρέπει να παίζεται το παιχνίδι; Ποιοι είναι οι κανόνες του παιχνιδιού και ποιος μπορεί να τους αλλάξει; Ο Blocksize War10 στο Bitcoin ήταν γι’ αυτό το ερώτημα. Η επίλυση των πολέμων για το μέγεθος των block έδειξε ξεκάθαρα ένα πράγμα: στο τέλος, οι μεμονωμένοι χρήστες καθορίζουν, επαληθεύουν και επιβάλλουν τους κανόνες. Ο πλήρης κόμβος είναι κυρίαρχος, όπως και οι χρήστες που βρίσκονται πίσω από τους εν λόγω κόμβους.
«Μια προφανώς συντριπτική ομάδα οικονομικών συμφερόντων [ήθελε να αλλάξει τους κανόνες] — 85% των εξορυκτών, πολλοί φιλοσοφικοί υποστηρικτές των μεγάλων block στα χρηματιστήρια, επεξεργαστές πληρωμών, μια επιφανειακά τρομακτική ομάδα λόμπι επιχειρήσεων — και έχασαν, επειδή η αγορά επικράτησε και οι ακτιβιστές επενδυτές είπαν ΟΧΙ. Και το εννοούσαν.»
Αυτό το δεδικασμένο είναι σημαντικό για όποιον θέλει να κατανοήσει τα διάφορα κίνητρα και την δυναμική που εξασφαλίζει το δίκτυο του Bitcoin. Ενώ η επιβολή των κανόνων του Bitcoin είναι αυτοματοποιημένη μέσω του κώδικα, το τι είναι το Bitcoin και τι θα έπρεπε να είναι — ποιοι κανόνες είναι απαραβάτοι και ποιοι κανόνες θα μπορούσαν ν’ αλλάξουν- είναι θέμα αλληλοεπικάλυψης της ατομικής αντίληψης, όχι επιβολής. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση η επιβολή να είναι υπεύθυνη για τους κανόνες. Υπάρχουν μόνο παίκτες που θέλουν να παίξουν σύμφωνα με ορισμένους κανόνες, και μόλις έχουν έναν τρόπο να επικοινωνούν μεταξύ τους, το παιχνίδι μπορεί να παιχτεί.
Είναι σημαντικό ωστόσο να σημειώσουμε πως το Bitcoin είναι ένα συνεχιζόμενο, άπειρο παιχνίδι11. Ξεκίνησε με το Block της Γένεσης (Genesis Block) και από τότε έχει παιχτεί και συνεχίζει να παίζετε από μυριάδες παίχτες.
Ο σκοπός του παιχνιδιού είναι να δημιουργηθεί ένα αδιαμφησβήτητο παρελθόν με συνεχή τρόπο και πάει κάπως έτσι:
· Οι εξορύκτες επιβραβεύονται με sats για να δημιουργήσουν και να προστατέψουν το παρελθόν
· Οι κόμβοι επβεβαιώνουν το παρελθόν, δημιουργώντας ένα δίκτυο το οποίο πληρώνει τους εξορύκτες
· Οι χρήστες προσδίδουν αξία στα sats
Οι χρήστες, οι κόμβοι και οι εξορύκτες δεν είναι αποκλειστικοί ρόλοι. Μπορεί να θέλετε να είσαστε ένας, δύο ή και οι τρεις μαζί12.
Το ερώτημα τι ήταν το Bitcoin και ποιοι ήταν οι κανόνες του παιχνιδιού είναι ορατοί σε όλους. Η διαφωνία προκύπτει όταν θέλουμε να ορίσουμε τι είναι το Bitcoin, και κυρίως, τι θα πρέπει να είναι το Bitcoin στο μέλλον. Η συμφωνία των κανόνων συμβαίνει στο κοινωνικό επίπεδο· η επιβολή γίνεται μέσω του κώδικα.
Επιπλέον, κάθε παίχτης είναι υπεύθυνος για τους δικούς του κανόνες. Έτσι, για να προταθεί ένας νέος κανόνας, θα πρέπει να πειστεί κάθε παίχτης πως ο κανόνας σας αξίζει να υιοθετηθεί. Πως είναι καλύτερα, πιο δικαία ή έχει περισσότερη πλάκα να παίξετε με νέο σας κανόνα. Και αν ο κανόνας σας είναι ασύμβατος με το παιχνίδι που όλοι παίζαμε στο παρελθόν, θα πρέπει να τους πείσετε όλους — διαφορετικά, θα χωρίσετε το παιχνίδι στα δύο, δημιουργώντας διακλάδωση (fork).
Κάνοντας την επικύρωση των κανόνων μέρος του ίδιου του παιχνιδιού, ο Satoshi κατάφερε να δημιουργήσει ένα σύστημα που είναι αποδεδειγμένα αμετάβλητο. Και επειδή κανείς δεν είναι υπεύθυνος, μπορείτε πάντα να επιλέξετε να παίξετε με τους αρχικούς κανόνες.
«Η φύση του Bitcoin είναι τέτοια που από τη στιγμή που κυκλοφόρησε η έκδοση 0.1, ο βασικός σχεδιασμός του ήταν δεδομένος για το υπόλοιπο της ζωής του.»
Satoshi Nakamoto
Γι’ αυτόν τον λόγο ο πόλεμος για το μέγεθος των block (blocksize war) δεν ήταν ακριβώς ένας πόλεμος για το μέγεθος των block· ήταν μια δημόσια συζήτηση για την ψυχή του Bitcoin. Ένας διάλογος για το μέλλον του Bitcoin, μια διαφωνία για το τι είναι και θα πρέπει να είναι το Bitcoin.
Η αντιπαράθεση επιλύθηκε, τελικά, με έναν διαχωρισμό της αλυσίδας. Μια μη συμβατή αλλαγή των κανόνων η οποία — επειδή δεν συμφώνησαν όλοι με την μη συμβατή αλλαγή — οδήγησε στον διαχωρισμό του δικτύου του Bitcoin και της κοινότητας των χρηστών, στα δύο.
Αυτό έχει συμβεί πολλές φορές από τότε και το πιο πιθανό να συμβεί ξανά. Είναι μια αναπόφευκτη συνέπεια οποιουδήποτε αποκεντρωμένου παιχνιδιού. Όλοι είναι ελεύθεροι να παίξουν με τους δικούς τους κανόνες. Όλοι είναι ελεύθεροι να διαχωριστούν (fork off).
Ένας Παράξενος Βρόγχος του Νόμου, της Γλώσσας και των Αξιών
Επιτρέψτε μου να επανεξετάσω τα ηθικά ερωτήματα τα οποία περιγράψαμε στην αρχή και απαντήσω εκ μέρους μου — δηλαδή εκ μέρους του Bitcoin, παραδόξως. Γιατί, τουλάχιστον επί του παρόντος, οι κανόνες μου — οι κανόνες που είναι υπεύθυνοι για την επιβολή των απαντήσεων σ’ αυτά τα ερωτήματα — είναι σε συναίνεση με το δίκτυο του Bitcoin.
- Ποιος θα πρέπει να έχει δικαίωμα να μιλάει; Όλοι.
- Ποιος θα πρέπει να επιτρέπεται να δημοσιεύει; Όλοι.
- Ποιος θα πρέπει να επιτρέπεται να έχει περιουσία; Όλοι.
- Ποιος θα πρέπει να επιτρέπεται να υπερασπίζεται την εν λόγο περιουσία; Όλοι.
- Ποιος θα πρέπει να επιτρέπεται να εκδίδει και να ελέγχει το χρήμα; Όλοι και κανένας.
Η απάντηση στο τελευταίο ερώτημα ρίχνει φως σε μια κοινή παρανόηση γύρω από το Bitcoin: οι εξορύκτες δεν δημιουργούν bitcoin· ανακαλύπτουν τα bitcoin που υπάρχουν ήδη στον μαθηματικό χώρο που ορίζεται από το πρωτόκολλο. Η έκδοση των bitcoin είναι χρονικά καθορισμένη, όχι υπολογιστικά. Είναι προκαθορισμένη από τους νόμους του συστήματος και εντελώς άσχετη με την ενεργειακή δαπάνη. Η έκδοση και η ασφάλεια — και η απόδοση των συναλλαγών, εδώ που τα λέμε — είναι εντελώς ορθογώνια μεταξύ τους, όπως σωστά έχουν επισημάνει στο παρελθόν ο Pierre Rochard13 και άλλοι.
Πάνω απ’ όλα όμως, το ερώτημα που είναι πιο δύσκολο να κατανοηθεί από αυτούς που είναι νέοι στο χώρο του Bitcoin είναι η ερώτηση του ποιος είναι υπεύθυνος για τους κανόνες, που μας πάει στο τελικό, εξαιρετικά σημαντικό ηθικό ερώτημα:
· Ποιος θα πρέπει να επιτρέπεται να επιβάλλει στους άλλους την αλλαγή των κανόνων τους; Κανένας.
Δεν μπορείτε να με εξαναγκάσετε να παίξω με τους κανόνες σας γιατί μπορώ να επιλέξω να παίξω αυτό το παιχνίδι όπως μου αρέσει εμένα. Το μόνο που χρειάζομαι είναι έναν τρόπο να ακούω, να σκέφτομαι και να μιλάω. Και μόλις κάποιοι ακόμα παίχτες συμφωνήσουν με την δική μου εκδοχή των κανόνων, το παιχνίδι του δικτύου μπορεί να παιχτεί.
Τελικά, αυτή η συμφωνία είναι ένα ερώτημα αξιών — ηθικών αξιών, κύρια και πάνω απ’ όλα, αλλά επίσης και οικονομικών αξιών. Η συναίνεση συμβαίνει όταν αρκετοί άνθρωποι παίζουν με τους ίδιους κανόνες. Για να συμβεί αυτό, οι παίχτες πρώτα χρειάζεται να συμφωνήσουν πως αυτό είναι ένα παιχνίδι που αξίζει να παιχτεί· πως οι ηθικές αξίες που ενσωματώνονται στο παιχνίδι είναι κάτι που εκτιμούν. Αυτός ο ανατροφοδοτούμενος βρόγχος ιδέας-αξίας δημιουργεί και την οικονομική αξία.
Το Bitcoin είναι τόσο παράξενο επειδή κάνει το φαινομενικά αδύνατο: αναδημιουργεί τον εαυτό του και γίνεται πιο πολύτιμο και πιο ασφαλές όσο περνάει ο καιρός. Εν ολίγοις, το Bitcoin εκδίδει bitcoin για να εξασφαλίσει τον εαυτό του. Το δίκτυο φέρνει στην ύπαρξη sats, και η αξία αυτών των sats είναι αυτή που εξασφαλίζει με τη σειρά της το δίκτυο.
Όλα είναι συνδεδεμένα. Τα sats υπάρχουν μόνο επειδή υπάρχει το δίκτυο του bitcoin. Το δίκτυο συνεχίζει να υπάρχει επειδή υπάρχουν τα sats και έχουν αξία.
Οι κανόνες στον πυρήνα του Bitcoin είναι «απαράβατοι» λόγω της δυναμικής αυτού του συνεχιζόμενου παιχνιδιού λέξεων και αξιών. Οι κανόνες εμπεριέχονται και συνδέονται με το παρελθόν· οι υπάρχοντες παίχτες εκτιμούν τους κανόνες του παιχνιδιού, διαφορετικά, εξ αρχής, δεν θα συμμετείχαν οικειοθελώς. Όπως θα δούμε, η αξία συνδέεται με την ασφάλεια, το οποίο είναι μάλλον το πιο πολύπλοκο πράγμα σχετικά με του Bitcoin τον παράξενο βρόγχο, του νόμου, της γλώσσας και του χρήματος. Αν δεν μπορούμε να βασιστούμε στην εμπιστοσύνη ή την βία, πρέπει να βασιστούμε στα μαθηματικά και το χρήμα.
Γι’ αυτό το Bitcoin έπρεπε να αναπτυχθεί ως οργανισμός για να εξελιχθεί σε πραγματικά ανθεκτικό. Χωρίς την εμπιστοσύνη σε τρίτα μέρη, και τα δύο, η αξία και η ασφάλεια έπρεπε να αναπτύσσονται οργανικά μέσα στον χρόνο. Αυτός είναι ο λόγος που ο Satoshi δεν δεχόταν μεγάλη περιττή προσοχή τις πρώτες μέρες14. Ήταν δική του ευθύνη να προστατέψει το Bitcoin όσο ήταν ακόμα ένα δεντρύλλιο. Το Bitcoin δεν είναι πια ένα δεντρύλλιο, αλλά οι ίδιες δυνάμεις εξακολουθούν να παρίστανται: ένας ατελείωτος βρόγχος λέξεων και αξιών, προστατεύουν τον εαυτό τους κάνοντας υπολογισμούς.
Απογυμνώνοντας τον βρόγχο
Επειδή το Bitcoin είναι μόνο πληροφορίες, χρειάζεται να χρησιμοποιεί πληροφορίες για να προστατέψει άλλες πληροφορίες μέσω της διαδικασίας της απόκρυψης και της δέσμευσης. Το τμήμα του Bitcoin που μπερδεύει είναι το κομμάτι της δέσμευσης γιατί το Bitcoin, όπως αναφέραμε παραπάνω, χρησιμοποιεί οικονομική δέσμευση συμπληρωματικά με την καλή παλιά μαθηματική δέσμευση της κρυπτογραφίας του δημόσιου κλειδιού.
Θα πρέπει να θυμόμαστε πως οι πληροφορίες προφυλάσσονται μόνο πιθανολογικά, ότι κι αν συμβεί. Όπως είδαμε, οι πληροφορίες δεν είναι σπάνιες. Μπορείτε να έχετε την ίδια ιδέα με κάποιον άλλον χωρίς να κλέψετε την ιδέα. Ανεξάρτητα από το μυστικό, θεωρητικά, θα μπορούσατε να είστε τυχεροί και να μαντέψετε το μυστικό.
Ο λόγος που η σύγχρονη κρυπτογραφία λειτουργεί είναι γιατί χρησιμοποιεί ένα εντυπωσιακά μεγάλο χώρο αναζήτησης, το οποίο κάνει οποιοδήποτε τυχαίο μυστικό πρακτικά αδύνατόν να το μαντέψετε. Μπορούμε με σιγουριά να κολλήσουμε την ταμπέλα «αδύνατον να μαντέψετε» γιατί το να μαντέψετε — να γυρίζετε bits — χρειάζεται χρόνο και ενέργεια. Στο Bitcoin, για παράδειγμα, ο χώρος όλων των πιθανών ιδιωτικών κλειδιών είναι τόσο συγκλονιστικά μεγάλος έτσι ώστε κανένας υπερ-υπολογιστής δεν θα μπορέσει να μαντέψει (το ιδιωτικό κλειδί) σ’ ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Θα χρειάζεται πάντα εκατομμύρια χρόνια, ακόμα και χρησιμοποιώντας τους καλύτερους υπολογιστές που θα μπορούσαμε ποτέ να κατασκευάσουμε. Γι’ αυτό, πρακτικά μιλώντας, η διασφάλιση πληροφοριών με ισχυρή κρυπτογραφία είναι απαραβίαστα ασφαλής. Δεδομένου βέβαια, πως οι ιδιωτικές πληροφορίες παραμένουν ιδιωτικές.
Κρυπτογραφικά η χρήση ιδιωτικών πληροφοριών είναι ένας συμβατικός τρόπος για την διασφάλιση δημόσιων πληροφοριών. Είναι επίσης ένας συμβατικός τρόπος για να εξασφαλιστεί η εγκυρότητα και η ακεραιότητα. Κάποιος κρατάει ένα ιδιωτικό κλειδί, και αυτό το πρόσωπο ή η οντότητα είναι υπεύθυνη για να παραμείνει το κλειδί μυστικό. Συνεπώς, η ασφάλεια/ακεραιότητα των κρυπτογραφημένων/υπογεγραμμένων δημόσιων πληροφοριών εξαρτάται από αυτό το αξιόπιστο τρίτο μέρος.
Εδώ είναι ο γρίφος που πρέπει να λυθεί: πως μπορούμε να δημιουργήσουμε δημόσιες πληροφορίες με την ίδια ασφάλεια και εγγυημένης ακεραιότητας δεδομένα χωρίς να κάνουμε χρήση κάποιας ιδιωτική πληροφορίας;
Θυμηθείτε πως το χρήμα είναι μόνο ένα καθολικό, μια λίστα ποιος χρωστάει τι σε ποιον. Αν θέλουμε ένα αξιόπιστο καθολικό, χρειάζεται να είναι δημόσιο και ελέγξιμο (επαληθεύσιμο). Επιπλέον, χρειαζόμαστε ισχυρές διαβεβαιώσεις γνησιότητας, π.χ. πρέπει να μπορούμε να επιβεβαιώσουμε χωρίς την χρήση της εμπιστοσύνης ότι κανείς δεν έχει αλλοιώσει τα αρχεία του παρελθόντος και ότι τα αρχεία δεν είναι κατασκευασμένα. Γι’ αυτό χρειαζόμαστε το δαπανηρό σήμα της τεκμηρίωσης της εργασίας (proof of work): για να δημιουργήσουμε ένα παρελθόν που είναι ασύλληπτα ακριβό για να πλαστογραφηθεί. Δεσμεύεστε από το αποτέλεσμα μέσω του πολύ πραγματικού κόστους που έπρεπε να δαπανηθεί για τη δημιουργία του σήματος εξαρχής.
Στο Bitcoin, οποιοσδήποτε μπορεί να κοιτάξει τον κατακερματισμό (hash) του πιο πρόσφατου block, 729170, και να μάθει με μια ματιά, μόνο κοιτάζοντας τα μηδενικά που προηγούνται, πως πολύ εργασία — ή, με άλλα λόγια: χρόνος, ενέργεια και χρήμα — χρησιμοποιήθηκαν για αυτή την συμβολοσειρά:
0000000000000000000627b7cbed46b1184677d48fef56649ef269bc3bfc345c
Υπήρξε κόστος για να βρεθεί αυτός ο αριθμός. Κάποιος ή κάτι έπρεπε να σκεφτεί πάρα πολύ για να το πει. Ο λόγος που μπορούμε να είμαστε τόσο σίγουροι για το κόστος αυτού του κατακερματισμού του block είναι πως — σύμφωνα με τους κανόνες — η ύπαρξή του είναι εξαιρετικά απίθανη. Το γεγονός πως υπάρχει και πως είναι έγκυρος είναι αυτό που το καθιστά μέρος του διαρκούς παιχνιδιού που παίζουν όλοι οι bitcoiners. Η εγκυρότητά του το καθιστά αποδεκτό από το δίκτυο, μετατρέποντάς το σε ένα δομικό μπλοκ του παρελθόντος της χρονικής αλυσίδας (timechain).
Επιπλέον, αυτό το δομικό στοιχείο περιέχει όλη την ιστορία του Bitcoin. Περιέχει έναν κατακερματισμό (hash) του προηγούμενου μπλοκ, και το προηγούμενο περιέχει έναν κατακερματισμό του μπλοκ που προηγήθηκε, και ούτω καθεξής και ούτω καθεξής, μέχρι το block της Γένεσης (Genesis block). Αυτό το μικρό κομμάτι πληροφορίας μιλάει για όλη την αμετάβλητη ιστορία του Bitcoin μέχρι το σημείο της δημιουργίας του. Μια ιστορία που δεν μπορείτε απλώς να επινοήσετε — πρέπει να την δημιουργήσετε ρίχνοντας τα ζάρια, παίζοντας το παιχνίδι σύμφωνα με τους κανόνες του.
Ένας από τους πιο ξεκάθαρους στοχαστές όσον αφορά αυτή την ιδιότητα της τεκμηρίωσης εργασίας (proof of work) είναι πιθανώς ο Adam Gibson, ο οποίος έγραψε εκτενώς για αυτή στον επαναπροσδιορισμό της πληροφορίας. Επειδή η σκέψη απαιτεί ενέργεια και επειδή το να παίζεις σύμφωνα με τους κανόνες απαιτεί σκέψη, τα block του Bitcoin είναι πληροφοριακές κατασκευές που συμπεριφέρονται σαν να έχουν συγκεκριμένη, υλική ύπαρξη.
«Απαιτώντας ένα αποτέλεσμα χαμηλής εντοπίας από μια συνάρτηση κατακερματισμού οδηγεί σε ένα δαπανηρό σήμα που είναι πολύ ξεκάθαρο και εύκολο να επαληθευτεί […] Η δημιουργία αυτών των κατακερματισμών αντιπροσωπεύει ένα είδος επαναπροσδιορισμού της πληροφορίας. Τα μηδενικά στο παραπάνω block hash digest είναι απλώς ένα μοτίβο, αλλά κρυμμένο σε αυτό το μοτίβο είναι ένα πραγματικό ενεργειακό ακατέργαστο κόστος, το οποίο μπορεί να ποσοτικοποιηθεί. […] Σε ένα αντίπαλο περιβάλλον, στο οποίο υπάρχουν διακυβεύματα, το να ξεχωρίσεις το «αληθινό» από το «ψεύτικο» σημαίνει να εντοπίζεις σήματα που είναι αντικειμενικά, και τα μόνα σήματα που είναι αντικειμενικά είναι αυτά που έχουν αποδεδειγμένα υψηλό κόστος. […]»
Τα αποδεδειγμένα δαπανηρά σήματα είναι το μόνο πράγμα που μπορεί να αποδείξει δημοσίως ότι κάτι έχει συμβεί — χωρίς την ανάγκη μυστικών πληροφοριών. Και, το σημαντικότερο, χωρίς την ανάγκη για οποιουσδήποτε φύλακες αυτών των μυστικών πληροφοριών. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο κάθε καλό χρήμα πρέπει να έχει απαραβίαστο κόστος, όπως επισήμανε στο παρελθόν ο Szabo. Οτιδήποτε δεν έχει πραγματικό κόστος — κόστος που είναι άμεσα προφανές και μπορεί να επαληθευτεί από οποιονδήποτε με μια ματιά — μπορεί να εύκολα να πλαστογραφηθεί ή απλά να επινοηθεί. Με τα λόγια του Hugo Nguyen: «Προσδίδοντας ενέργεια σε ένα μπλοκ, του δίνουμε «μορφή», επιτρέποντάς του να έχει πραγματικό βάρος και συνέπειες στον φυσικό κόσμο».
Αν αφαιρέσουμε αυτήν την ενέργεια, μετακινούμενοι, ας πούμε, από τους εξορύκτες στους υπογράφοντες, επαναφέρουμε τα έμπιστα τρίτα μέρη στην εξίσωση, το οποίο αφαιρεί τον δεσμό με την φυσική πραγματικότητα που κάνει το παρελθόν αυτονόητο.
Είναι αυτή η ενέργεια, αυτό το βάρος, που προστατεύει το δημόσιο καθολικό. Φέρνοντας στην ύπαρξη αυτές τις απίθανες πληροφορίες, οι εξορύκτες δημιουργούν ένα διάφανο πεδίο ισχύος γύρω από τις προηγούμενες συναλλαγές, διασφαλίζοντας όλων την αξία κατά την διαδικασία — συμπεριλαμβανόμενης και της δική τους — χωρίς καμία χρήση ιδιωτικών πληροφοριών.
Εδώ έρχεται το σημείο που είναι δύσκολο να γίνει κατανοητό: η αξία που προστατεύεται δεν είναι μόνο η αξία με τη νομισματική έννοια, αλλά η ίδια η ηθική αξία της ακεραιότητας του συστήματος. Επεκτείνοντας την έντιμη αλυσίδα με την περισσότερη εργασία, οι ανθρακωρύχοι επιλέγουν να ενεργούν έντιμα, προστατεύοντας τους ίδιους τους κανόνες με τους οποίους όλοι συμφωνούν. Με τη σειρά τους, ανταμείβονται χρηματικά από τη συλλογικότητα που είναι το δίκτυο.
Είναι σημαντικό να διαφοροποιήσουμε ανάμεσα στην ηθική και την νομισματική αξία γιατί το Bitcoin δεν δημιουργήθηκε για να βγάλει χρήματα· δημιουργήθηκε για να διορθώσει το χρήμα. Δημιουργήθηκε για να πάει πέρα από τα ηθικά σπασμένα πλαίσια των υφιστάμενων νομισμάτων, να φέρει σε ύπαρξη κάτι το οποίο δεν μπορεί εύκολα να περιοριστεί και να διαφθαρεί.
Γι’ αυτό ο Satoshi επέλεξε να δημιουργήσει ένα σύστημα με μια αμετάβλητη ψυχή. Γι’ αυτό οι κανόνες είναι «απαράβατοι» από την πρώτη μέρα. Οι κανόνες συναίνεσης του Bitcoin είναι αυτοί που προσφέρουν αξιόπιστες απαντήσεις στα ηθικά ερωτήματα που αναφέρονται στην αρχική παράγραφο. Ερωτήματα σχετικά με την παραγωγή χρήματος, τον έλεγχο, τη ελευθερία και την κυριαρχία. Το Bitcoin ενσωματώνει ηθικές αξίες· οι νόμοι του καθορίζουν πως θα έπρεπε να παίζεται το παιχνίδι του χρήματος. Απομακρυνθείτε από αυτές τις αξίες, και θα καταστρέψετε αυτό που αρχικά έκανε το Bitcoin πολύτιμο στους ανθρώπους. Παραβιάστε τον ηθικό κώδικα και θα είναι άχρηστο μακροπρόθεσμα.
Η κυκλική φύση του Bitcoin κάνει τα πάντα να συνδέονται: το ανώτατο όριο παραγωγής των 21 εκατομμυρίων προέρχεται από την πλήρη κυριαρχία του χρήστη επί του κόμβου του. Προστατεύεται από μια συμβιωτική σχέση μεταξύ των χρηστών, των εξορυκτών και των κόμβων που απαρτίζουν το δίκτυο. Το Bitcoin θέτει το άτομο στο επίκεντρο, καταργώντας την ανάγκη για ηγεμόνες και θέτοντας νόμους αντ’ αυτών.
Το Bitcoin είναι ελεύθερο λογισμικό, ελεύθερο όπως η ελευθερία. Όσο οι χρήστες τηρούν και κάνουν χρήση των τεσσάρων απαραίτητων ελευθεριών που είναι εγγενείς στο ελεύθερο λογισμικό, οποιοσδήποτε μπορεί να κάνει τους υπολογισμούς και να εκφράσει τις ατομικές του προτιμήσεις. Εκφράζοντας τις δικές τους προσωπικές αλήθειες και απορρίπτοντας τα ψέματα των άλλων, οι χρήστες μπορούν εύκολα και χωρίς κόστος να ανακοινώσουν πως τα άκυρα blocks δεν χρειάζεται να ισχύουν.
Ομοίως, οι εξορύκτες απ’ την πλευρά τους, είναι ελεύθεροι να κάνουν τους υπολογισμούς, παρέχοντας δημόσια προστασία μέσω ενός τέλειου ανταγωνισμού που απαιτεί μόνο σκέψη και ομιλία — ή, με άλλα λόγια: ηλεκτρικό ρεύμα και ένα κανάλι επικοινωνίας — για να συμμετέχουν. Οι εξορύκτες ανταμείβονται με ένα νόμισμα που είναι εσωτερικό στο δίκτυο, γεγονός που ευθυγραμμίζει τα κίνητρα και καθιστά τη σχέση συμβιωτική.
Με άλλα λόγια: η ασφάλεια του δημόσιου αρχείου εξαρτάται από την αξία των προσωπικών δεδομένων, και η αξία των προσωπικών δεδομένων εξαρτάται - τουλάχιστον εν μέρει - από τις εγγυήσεις ασφάλειας του δημόσιου αρχείου και την εμπιστοσύνη στην ακεραιότητα του παρελθόντος και του μέλλοντος του.
Για να διαταράξετε αυτό το συνεχιζόμενο παιχνίδι με οποιαδήποτε ουσιαστική έννοια, πρέπει να εξουδετερώσετε όλους τους έντιμους παίκτες δαπανώντας πόρους που είναι χρήσιμοι μόνο στο ίδιο το παιχνίδι. Είναι πολύ πιο επικερδές να προστατεύετε το σύστημα και τους κανόνες του: το τίμιο παιχνίδι ανταμείβεται, το ανέντιμο όχι. Επιπλέον, οποιαδήποτε διαταραχή θα υποτιμήσει τα sats που χρησιμοποιούνται για την αποπληρωμή όσων παίζουν το παιχνίδι. Εκτός από όλα αυτά, εάν ένας επιτιθέμενος με κίνητρο συνεχίσει να διαταράσσει το παιχνίδι για παρατεταμένες χρονικές περιόδους, υπάρχει πάντα η πιθανότητα μιας εξέγερσης χρηστών μεγάλης κλίμακας, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν. Οι χρήστες είναι ελεύθεροι να αλλάξουν τους κανόνες έστω και λίγο — μέσω ενός ήπιου διαχωρισμού (soft-fork) που ενεργοποιείται από τον χρήστη, για παράδειγμα — το οποίο παρέχει ένα πρόσθετο επίπεδο προστασίας από τη διαταραχή. Έτσι, κάθε ανέντιμος παίκτης διατρέχει πάντα τον κίνδυνο να χάσει εντελώς τις ανταμοιβές. Ακριβώς όπως η μαθηματική δέσμευση που καθιστά ανέφικτη οποιαδήποτε εικασία για τις ιδιωτικές πληροφορίες του Bitcoin, αυτή η οικονομική δέσμευση καθιστά ασύμφορη οποιαδήποτε διαφθορά των δημόσιων πληροφοριών του Bitcoin.
Εξαιτίας αυτού, το Bitcoin μπορεί να γίνει κατανοητό ως “vitrium flexile”, για να χρησιμοποιήσουμε μια μυθική αναφορά. Το γυαλί του ρωμαϊκού μύθου — μια διαφανής ουσία που είναι σχεδόν άφθαρτη. Το Bitcoin δημιουργεί ένα παγκόσμιο θησαυροφυλάκιο από αυτή την ουσία, και επειδή μπορεί να προστατεύσει μόνο το εγγενές περιουσιακό του στοιχείο, είναι σαν αυτό το γυάλινο θησαυροφυλάκιο να αδειάζει μόνο του μόλις κάποιος προσπαθήσει να σπάσει το γυαλί.
Τα δέκα δέκατα του νόμου
Ο σκοπός του Bitcoin είναι να αφαιρέσει τον άνθρωπο από την έκδοση και τον έλεγχο των χρημάτων. Όπως το έθεσε ο Szabo: «[Το Bitcoin] υλοποιεί την ακεραιότητα των δεδομένων μέσω της επιστήμης των υπολογιστών και όχι μέσω του “καλέστε τους μπάτσους”». Κανείς δεν μπορεί να σας βοηθήσει αν χάσετε ξεχάσετε το ιδιωτικό σας κλειδί. Κανείς δεν μπορεί να αντιστρέψει μια συναλλαγή μόλις επιβεβαιωθεί και θαφτεί κάτω από μερικά block. Δεν έχει σημασία ποιον θα καλέσετε.
Όλοι γνωρίζουμε το ρητό ότι η κατοχή είναι τα εννέα δέκατα του νόμου. Το Bitcoin, ωστόσο, είναι δυαδικό. Στο Bitcoin, η κατοχή είναι τα δέκα δέκατα του νόμου. Και δεν είναι κατοχή με τη συνηθισμένη έννοια.
Ένα ιδιωτικό κλειδί είναι μια πληροφορία, πράγμα που σημαίνει ότι η κατοχή είναι γνώση — μυστική γνώση. Με αυτή την έννοια, η “κατοχή” του Bitcoin είναι η γνώση ενός μυστικού. Αυτό το γεγονός είναι ο λόγος για τον οποίο μπορείτε να κρατάτε τα bitcoin στο μυαλό σας. Στο Bitcoin, η «κατοχή» είναι γνώση.
Ωστόσο, η «ιδιοκτησία» από μόνη της δεν αρκεί. Χρειάζεστε επίσης τις αντίστοιχες δημόσιες πληροφορίες που καθιστούν τη μυστική σας φράση χρήσιμη. Εξάλλου, ένα μαγικό ξόρκι είναι χρήσιμο μόνο αν αλλάζει κάτι στον πραγματικό κόσμο, κάτι που ο καθένας μπορεί να επαληθεύσει με τα ίδια του τα μάτια. Στο Bitcoin, αυτό είναι το δημόσιο καθολικό: το επαληθεύσιμο αρχείο του ποιος «κατέχει» τι.
Τεχνικά μιλώντας, το ιδιωτικό σας κλειδί σας επιτρέπει να ξοδεύετε τα μη δαπανηθέντα αποτελέσματα των συναλλαγών (UTXOs, unspent transaction output) τα οποία είναι ουσιαστικά τα sats στο πορτοφόλι σας. Το μυστικό που γνωρίζετε σας επιτρέπει να δημιουργήσετε ένα μαγικό ξόρκι -μια συναλλαγή- που θα μεταφέρει τα sats σας σε κάποιον άλλο (ή στον εαυτό σας).
Είναι αυτή η αλληλεπίδραση δημόσιων και ιδιωτικών πληροφοριών που ορίζει την ιδιοκτησία και τα δικαιώματα ιδιοκτησίας στο Bitcoin, και η αλληλεπίδραση των εξορυκτών, των κόμβων και των κατόχων είναι υπεύθυνη για την επιβολή των εν λόγω δικαιωμάτων. Και επειδή εσείς οι ίδιοι θα μπορείτε πάντα να κατέχετε το δικό σας κλειδί, να τρέχετε τον δικό σας κόμβο και να υπολογίζετε τους δικούς σας κατακερματισμούς (hashes), θα μπορείτε πάντα να είστε αυτοκυρίαρχοι.
Εσείς οι ίδιοι μπορείτε να είστε δικαστής, ένορκος και εκτελεστής στο Bitcoin. Οι δικοί σας κανόνες υπαγορεύουν ποιες συναλλαγές είναι έγκυρες και ποιες όχι. Το ιδιωτικό σας κλειδί είναι το μόνο που απαιτείται για τη δημιουργία μιας έγκυρης συναλλαγής. Ο κόμβος σας είναι το μόνο που απαιτείται για την επικύρωση των εν λόγω συναλλαγών. Ο συσκευή εξόρυξης σας έχει τη δύναμη να διατηρήσει το παρελθόν. Στο Bitcoin, είστε πραγματικά κυρίαρχοι.
Κρυπτοκυριαρχία μέσω Κρυπτοοικονομίας
Επειδή το bitcoin είναι ψηφιακό χρήμα χωρίς καμία κεντρική αρχή, η επιβολή πρέπει να γίνει μέσω της κρυπτογραφίας και του κόστους της παραβίασης της. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να κάνουμε χρήση των διαφόρων πλεονεκτημάτων που φέρνουν οι κεντρικές αρχές: η κατάργηση της κεντρικής εξουσίας είναι το ζητούμενο.
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η εξουσία αφαιρείται μέσω μιας ασυμμετρίας στο κόστος. Η κρυπτογραφία καθιστά δυνατή τη δημιουργία φραγμών που δεν μπορούν να παραβιαστούν με τη βία. Ένα τέτοιο εμπόδιο δεν υπάρχει στον φυσικό τομέα- υπάρχει μόνο στον πληροφοριακό τομέα: στο βασίλειο των ιδεών.
Επιτρέψτε μου να επαναλάβω ένα σημαντικό σημείο: το Bitcoin είναι ένα κρυπτοοικονομικό σύστημα, οπότε πρέπει να κάνουμε διάκριση μεταξύ δύο τύπων ασυμμετριών: των κρυπτογραφικών και των οικονομικών.
Οι προσωπικές σας πληροφορίες διασφαλίζονται με μυστικότητα και ισχυρή κρυπτογραφία. Οι δημόσιες πληροφορίες σας διασφαλίζονται από το εφ’ άπαξ κόστος και τα κίνητρα για την καταβολή του εν λόγω κόστους. Η πρώτη εγγύηση ασφάλειας είναι μαθηματική- η δεύτερη είναι οικονομική15.
Και τα δύο έχουν τις ρίζες τους στα φυσικά όρια του υπολογισμού. Και τα δύο ευνοούν μαζικά τον αμυνόμενο, γι’ αυτό και — αν είστε απολύτως αποφασισμένοι να χρησιμοποιήσετε τη γλώσσα του πολέμου — το bitcoin είναι η ασπίδα, όχι το σπαθί. Είναι άφθαρτο αλεξίσφαιρο γυαλί, όχι όπλο.
«Με την κρυπτογραφία στο ψηφιακό πεδίο υπάρχει ένα αδιαπέραστο ασύμμετρο αμυντικό πλεονέκτημα. Είναι σαν όλοι να κυκλοφορούν με ένα ατομικό πεδίο ισχύος που είναι ανθεκτικό σε πυρηνικά όπλα.»
Το ιδιωτικό σας κλειδί είναι ασφαλές, επειδή καμία «υπολογιστική δύναμη» δεν θα μπορέσει ποτέ να το μαντέψει. Πρόκειται για φυσική, όχι για τεχνολογία, όπως τόνισε ο Bruce Schneier: «Αυτοί οι αριθμοί δεν έχουν καμία σχέση με την τεχνολογία των συσκευών· είναι τα μέγιστα που επιτρέπει η θερμοδυναμική. Και υποδηλώνουν έντονα ότι οι επιθέσεις ωμής βίας (brute-force) εναντίον κλειδιών 256-bit θα είναι ανέφικτες μέχρι οι υπολογιστές να κατασκευαστούν από κάτι άλλο εκτός από ύλη και να καταλαμβάνουν κάτι άλλο εκτός από χώρο».
Τα μη δαπανηθέντα αποτελέσματα των συναλλαγών (UTXOs) σας είναι ασφαλή γιατί χρειάζεται μια οικονομικά ανέφικτη ποσότητα υπολογισμών για να αλλάξει το παρελθόν το οποίο φέρνει τα εν λόγο αποτελέσματα (UTXOs) στην ύπαρξη.
Ολόκληρη η ασφάλεια του Bitcoin βρίσκεται στο γεγονός πως οι υπολογισμοί χρειάζονται ενέργεια. Ο μαθηματικός δεσμός που προστατεύει τα ιδιωτικά κλειδιά του Bitcoin είναι απλά πολύ δυνατότερος από τον οικονομικό δεσμό που προστατεύει το δημόσιο καθολικό του Bitcoin, αλλά έχουν κοινά χαρακτηριστικά. Η κύρια διαφορά είναι πως δεν μπορούμε να βασιστούμε στην «απόλυτη» ασφάλεια που θα έφερναν τα ιδιωτικά κλειδιά, επειδή δεν έχουμε την πολυτέλεια να αναφερόμαστε σε μια απαρτία που θα κατέχει αυτές τις ιδιωτικές πληροφορίες. Πρέπει να βασιστούμε στη θεωρία παιγνίων και στα οικονομικά.
Οι θεωρητικές πλευρές παιγνίων του Bitcoin πιθανόν να είναι δυσκολότερο να κατανοηθούν καθώς δεν υπάρχει κανένας τρόπος για να έχουμε απόλυτη απόδειξη οποιασδήποτε ασφάλειας στο μέλλον. Είναι αδύνατον να πεις πόσο χοντρή πρέπει να είναι η ασπίδα, για να παραμείνουμε στην προηγούμενη μεταφορά. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πόση προσπάθεια είναι διατεθειμένος να καταβάλει ένας ανέντιμος παίχτης. Και, εφόσον το παιχνίδι μπορεί να παιχτεί ανώνυμα, το μόνο που μπορεί να κάνει ένας ανέντιμος παίκτης είναι να κάνει κινήσεις στο ίδιο το παιχνίδι: λέγοντας λόγια, παρέχοντας πληροφορίες σε άλλους παίκτες.
Μη Βίαιο Παιχνίδι
Εδώ είναι η πραγματική καινοτομία που φέρνει το Bitcoin: η Συναίνεση Νακαμότο επιτρέπει να διευθετηθούν οι διαμάχες χωρίς τον φόβο της βίας. Οι διαμάχες διευθετούνται μέσω ενός πιθανολογικού παιχνιδιού, ένα παιχνίδι με λέξεις και μαθηματικά, με πολλά μέρη που ανταγωνίζονται για το δικό τους συμφέρον. Όταν οι διαμάχη διευθετηθεί — και «θαφτεί» κάτω από μερικά blocks με αποδεδειγμένα σπάνιες πληροφορίες — τότε έχει διευθετηθεί οριστικά.
Μπορούμε να βασιστούμε στην ενδεχόμενη διευθέτηση των διαφορών λόγω των πιθανοτήτων και της αιτιοκρατίας (ντετερμινισμός): τυχαία επιλογή και αιτιοκρατικός υπολογισμός (deterministic computation).
Οι υπολογισμοί όπως και η σκέψη χρειάζονται ενέργεια. Ενώ το παιχνίδι μπορεί να είναι αφηρημένο, τα ηλεκτρόνια δεν είναι. Για να παιχτεί το παιχνίδι του Bitcoin σε οποιαδήποτε σημαντική ταχύτητα και κλίμακα, πρέπει να χρησιμοποιηθεί ηλεκτρική ενέργεια και εξειδικευμένος εξοπλισμός. Αυτό δεν διαφέρει από το TCP/IP, ένα από τα βασικά πρωτόκολλα του διαδικτύου. Θα μπορούσαμε να τρέξουμε το TCP/IP σε ταχυδρομικά περιστέρια — υπάρχει ακόμη και επίσημη προδιαγραφή γι’ αυτό — αλλά για λόγους αποτελεσματικότητας, χρησιμοποιούμε υπολογιστές και δίκτυα επικοινωνίας υψηλής ταχύτητας. Το ίδιο ισχύει και για το LNP/BP — το πρωτόκολλο του δικτύου Lightning και το πρωτόκολλο του Bitcoin. Θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε στυλό και χαρτί για να παίξουμε το παιχνίδι, αλλά δεν θα ήταν πολύ αποτελεσματικό ή πολύ χρήσιμο.
Ενώ η φυσική υποδομή που χρησιμοποιείται για να παιχτεί το Bitcoin πιο αποτελεσματικά είναι επιρρεπή σε βίαιες επιθέσεις, η ουσία του Bitcoin και τα δεδομένα που παράγει δεν είναι. Το Bitcoin είναι κώδικας. Το Bitcoin είναι λόγος. Το Bitcoin είναι κείμενο. Όπως είναι όλα τα ιδιωτικά κλειδιά και το δημόσιο καθολικό που καθορίζει τα μη δαπανηθέντα αποτελέσματα των συναλλαγών (UTXO).
Από την στιγμή που οι παίχτες το κατακερματίσουν — επιδιωκόμενο λογοπαίγνιο — η πιθανότητα για βία περνάει γρήγορα στο παρασκήνιο. Ο μονόδρομος της προσαρμογής δυσκολίας της τεκμηρίωσης εργασίας μετατρέπει την κινητική ενέργεια σε διϋποκειμενικές διαβεβαιώσεις που αποτιμώνται από τα άτομα, διαβεβαιώσεις που βρίσκονται αποκλειστικά στον τομέα της πληροφορίας.
Η τεκμηρίωση εργασίας του Bitcoin εξυπηρετεί ως γέφυρα ανάμεσα στον φυσικό κόσμο και στον κόσμο των πληροφοριών. Αυτή η γέφυρα μπορεί να κτιστεί με ένα και μόνο τρόπο: παρουσιάζοντας πληροφορίες που είναι τόσο μοναδικές, τόσο εξωφρενικά απίθανες, που συγκεκριμένα πράγματα έπρεπε να συμβούν στον πραγματικό κόσμο προκειμένου να εμφανιστούν αυτές οι πληροφορίες. Οι κανόνες του παιχνιδιού και η φύση των νόμων της φυσικής δεν επιτρέπουν καμία άλλη πιθανότητα.
Επειδή η πληροφορία μιλάει από μόνης της, όταν βρεθεί ένα έγκυρο block, μεταφερόμαστε από τον τομέα της βίας στον τομέα των ιδεών. Η εργασία έχει γίνει, ο κόσμος έχει μιλήσει, και από την στιγμή που αυτή η πληροφορία αναπαράγεται στους άλλους παίχτες, η γάτα έχει βγει από την τσάντα. Η σάρκα έγινε Λέξη, και οι λέξεις — όπως οι ιδέες — είναι αλεξίσφαιρες.
Είναι αυτή η μετατροπή, η «πραγμάτωση της πληροφορίας», όπως λέει ο ποιητής, που κάνει το bitcoin αναφαίρετα σωστό. Μπορείτε να διατηρήσετε τα sats στο μυαλό σας αν καταφέρετε να απομνημονεύσετε 12 λέξεις. Μπορείτε να παίξετε το bitcoin με στυλό και χαρτί αν σας ενδιαφέρει τόσο. Κάθε πλευρά του Bitcoin μπορεί να μεταμορφωθεί σε λόγο.
Επειδή το Bitcoin είναι λόγος, η συμμετοχή σας σ’ αυτό και η κατοχή Bitcoin είναι η άσκηση του θεόσταλτου δικαιώματός σας να μιλάτε και να σκέφτεστε. Το γεγονός ότι χρησιμοποιείτε μια μηχανή Turing συνδεδεμένη με ένα ψηφιακό δίκτυο επικοινωνιών για να μιλάτε και να σκέφτεστε πιο αποτελεσματικά δεν έχει σημασία. Είναι όλο κείμενο, όλη την ώρα — επικοινωνία, όχι βία.
Άλλοι έχουν γράψει εκτενώς για τις μικρές διαφορές και τις επιπτώσεις των παραπάνω, κυρίως οι Erik Cason και Eric Voskuil. Συνιστώ να διαβάσετε τα αντίστοιχα έργα τους — Cryptosovereignty & Cryptoeconomics — στο σύνολό τους, αν θέλετε να κατανοήσετε σε βάθος τις εν λόγω αποχρώσεις και επιπτώσεις.
«Ο κώδικας από μόνος του είναι κυρίαρχος. Δεν υπάρχει καμία εξαίρεση.»
Erik Cason
Το Bitcoin προσφέρει ένα αυτοματοποιημένο πλαίσιο ελάχιστης εμπιστοσύνης, ψηφιακό χρήμα. Καθορίζει τους κανόνες του παιχνιδιού και καθιστά την αλλαγή αυτών των κανόνων απίστευτα δύσκολη γιατί οι νέοι κανόνες θα πρέπει να είναι συμβατοί προς τα πίσω και να υιοθετηθούν εθελοντικά από τους χρήστες τους.
Καμία κεντρική αρχή δεν υπαγορεύει τους κανόνες. Μαθαίνεις τους κανόνες και είτε συμφωνείς να παίξεις το παιχνίδι είτε όχι. Όποτε δύο άνθρωποι συμφωνούν να παίξουν σύμφωνα με τους ίδιους κανόνες, το παιχνίδι μπορεί να παιχτεί. Αυτό που διαφοροποιεί το παιχνίδι από τα άλλα πράγματα — τον πόλεμο για παράδειγμα — είναι πως το παιχνίδι είναι εθελοντικό. Χρειάζεται να συμφωνήσετε με αυτό. Κανένας δεν μπορεί να σας αναγκάσει να παίξετε ένα παιχνίδι που δεν θέλετε να παίξετε.
Το γεγονός πως το Bitcoin είναι ένα παιχνίδι γλώσσας είναι εξ ίσου σημαντικό. Η ομιλία δεν παραβιάζει τα δικαιώματα κανενός άλλου. Σε μια ελεύθερη κοινωνία θα έπρεπε να μπορείτε να μιλάτε ελεύθερα. Σε μια ελεύθερη κοινωνία, κανένας δεν θα πρέπει να μπορεί να σας αναγκάσει να μιλήσετε ή να σας υπαγορεύσει τι θα πείτε. Ακόμα και ζώντας κάτω από μια τυραννία, κανένας δεν μπορεί να σας αναγκάσει να κάνετε συγκεκριμένες σκέψεις ή να σας τις πάρει. «Οι σκέψεις είναι ελεύθερες» όπως λέει κι ένα λαϊκό Γερμανικό τραγούδι. «Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να τις ξέρει, κανένας κυνηγός να τις πυροβολήσει.»
Συνεπώς, τα δικαιώματα και οι ελευθερίες που σας αναγνωρίζονται από το Bitcoin είναι ανεξάρτητα από τα δικαιώματα και τις ελευθερίες που σας αναγνωρίζονται από το κράτος. Το Bitcoin ενσωματώνει τα φυσικά σας δικαιώματα· δεν σας παρέχει νομικά δικαιώματα. Το τμήμα που είναι δύσκολο να κατανοηθεί είναι ο Γόρδιος δεσμός των αλληλοσυνδεόμενων κινήτρων και της κρυπτογραφίας που αποτελούν τον δικαστή, τον ένορκο και τον εκτελεστή του δικτύου του Bitcoin. Όταν φτάσει η ώρα της ανάγκης, δεν υπάρχει καμία αρχή: είσαστε εσείς. Μπορείτε να είσαστε ο δικός σας δικαστής, ένορκος και εκτελεστής αν σας ενδιαφέρει τόσο.
Γι’ αυτόν τον λόγο τα «21 εκατομμύρια» είναι απαράβατα. Είναι απαράβατα για μένα, και θα συνεχίσω να παίζω αυτό το παιχνίδι σύμφωνα με τους κανόνες που φέρνουν τα 21 εκατομμύρια στην ύπαρξη. Θ’ αρνηθώ να παίξω με οποιουσδήποτε κανόνες θα οδηγούσαν στην αλλαγή αυτού του ορίου, όπως ακριβώς θα αρνηθώ να παίξω σκάκι σε μια σκακιέρα που είναι μικρότερη ή μεγαλύτερη από 8x8 τετράγωνα. Όταν κάποιος μου χτυπήσει την πόρτα και με αναγκάσει ν’ αλλάξω τους κανόνες συναίνεσης του Bitcoin κόμβου μου, θα αρνηθώ. Και αν κάποιος άλλος είναι τόσο πεισματάρης όσο εγώ — με δεδομένο πως έχουμε έναν τρόπο να επικοινωνήσουμε — το δίκτυο του Bitcoin θα υπάρχει.
Αυτό, τελικά, με φέρνει στον τελευταίο κόμπο του Γόρδιου δεσμού που δημιουργεί τις ελευθερίες του Bitcoin: υπευθυνότητα.
Υπευθυνότητα
«Η ελευθερία θέτει μια τεράστια απαίτηση από κάθε ανθρώπινο ον. Με την ελευθερία έρχεται και η ευθύνη.»
Eleanor Roosevelt
Θεωρώ ότι είναι ευθύνη μου να ασκήσω αυτά τα αναφαίρετα δικαιώματα και να υπερασπιστώ τις αξίες που ενσαρκώνει το Bitcoin. “Το να τρέχεις τους αριθμούς δεν είναι έγκλημα”, όπως παρατήρησε κάποτε ένας καλός μου φίλος. Είναι δική μου ευθύνη να κρατάω τα δικά μου κλειδιά και να τρέχω τον δικό μου κόμβο. Είναι δική μου ευθύνη να γνωρίζω τους κανόνες. Είναι δική μου ευθύνη να αποδέχομαι ή να αρνούμαι τις αλλαγές. Είναι δική μου ευθύνη να ασκήσω το δικαίωμά μου στην ελευθερία του λόγου και της σκέψης. Είναι δική μου ευθύνη να αγοράζω και να κατέχω bitcoin, να το χρησιμοποιώ, να του προσδίδω αξία.
Οι ελευθερίες που μου εγγυάται το Bitcoin — η ελευθερία των συναλλαγών, η ελευθερία της αποταμίευσης, η ελευθερία να παραμένω κρυφός — είναι συνέπεια των κυρίαρχων ατόμων σε όλο τον κόσμο που αναλαμβάνουν αυτές τις ευθύνες εθελοντικά. Μπορεί να το κάνουν από ανάγκη, ή από προσωπικό οικονομικό ενδιαφέρον, ή γιατί απλά πιστεύουν πως είναι το σωστό· αλλά όλοι το κάνουν γιατί δέχονται τους κανόνες και πιστεύουν πως το παιχνίδι του Bitcoin είναι ένα παιχνίδι που αξίζει να παιχτεί. Όλοι συμφωνούν πως το Bitcoin είναι πολύτιμο.
Θέλω και πάλι να τονίσω πως το Bitcoin είναι όλο κείμενο, όλη την ώρα. Συνεπώς, είναι ένα παιχνίδι σκέψης και λόγου, κι έτσι δεν χρειαζόσαστε κανενός την άδεια για να το παίξετε. Κρατώντας τα ιδιωτικά σας κλειδιά και τρέχοντας τον δικό σας κόμβο, εξασκείτε το φυσικό σας δικαίωμα να σκεφτόσαστε (να κάνετε υπολογισμούς) και να μιλάτε (να διαδίδετε τις πληροφορίες). Είναι ένα παιχνίδι που είναι πιο ωφέλιμο όταν παίζεται με άλλους, αλλά οι άλλοι παίχτες είναι απολύτως απαραίτητοι. Μπορώ να παίξω μόνος μου, όπως έκανε ο Satoshi όταν έτρεξε τον πρώτο κόμβο του Bitcoin. Το να παίζεις μόνος δεν είναι ούτε πολύ ευχάριστο ούτε πολύ χρήσιμο, αλλά είναι, και πάντα θα είναι, εφικτό. Και από την στιγμή που υπάρχει ένα κανάλι επικοινωνίας, ένας δεύτερος παίχτης μπορεί να συμμετέχει.
Στο Bitcoin το άτομο είναι κυρίαρχο. Αναλαμβάνοντας αυτές τις ευθύνες, εσείς, τα κυρίαρχα άτομα, λέτε: «Οι σκέψεις μου είναι δικές μου και μόνο δικές μου. Θα μιλάω ελεύθερα, για οτιδήποτε θέλω και σε όποιον μ’ αρέσει. Είναι το θεόσταλτο μου δικαίωμα να προστατεύω τον εαυτό μου· δεν θα μου το κλέψουν.»
Συνεπώς, οι εχθροί του Bitcoin είναι εχθροί της ελευθερίας και της κυριαρχίας. Αυτοί λένε: «Δεν θέλω να έχετε αυτά τα δικαιώματα. Δεν θέλω να μιλάτε ελεύθερα. Δεν θέλω να χρησιμοποιείτε την δυνατότητά σας να σκεφτόσαστε ότι θέλετε. Δεν θέλω να έχετε τις ελευθερίες που σας παρέχει αυτό το γλωσσικό παιχνίδι. Δεν θέλω να συναλλάσσεστε ελεύθερα. Δεν θέλω να προστατεύετε τις οικονομίες σας.»
Ναι, οι κυβερνήσεις μπορούν να περάσουν νόμους που καθιστούν παράνομη την χρήση του Bitcoin. Ωστόσο, το Bitcoin λειτουργεί με τον τρόπο που λειτουργεί ακριβώς γιατί μια τέτοια απαγόρευση είναι αναμενόμενη, όχι πως την φοβάται. Οι κόμβοι του Bitcoin λαμβάνουν και στέλνουν μηνύματα, όπως κάνουν και οι εξορύκτες. Το γεγονός πως κάποια από αυτά τα μηνύματα είναι δύσκολο να φτιαχτούν είναι χαρακτηριστικό, δεν είναι ελάττωμα. Είναι τα άτομα που δίνουν αξία σ’ αυτά τα μηνύματα· άτομα που έχουν 12 λέξεις κάπου αποθηκευμένες· άτομα που πιστεύουν στον πυρήνα της αξίας του Bitcoin εξ αρχής: οικονομική ελευθερία και διαχωρισμός του χρήματος από το κράτος.
Συμπέρασμα
Νόμος, Γλώσσα, και Χρήμα. Από αυτά τα τρία, μόνο ο νόμος και η γλώσσα επιτρέπετε να εξελιχθούν, όπως επεσήμανε ο Hayek. Το χρήμα είναι αιχμάλωτο από τις τράπεζες και το κράτος. Είναι αυτή η αιχμαλωσία στην ρίζα όλων των χρηματοπιστωτικών κακών. Μια αιχμαλωσία υπερβολικά επικερδής για να σταματήσει.
Λόγω αυτής της αιχμαλωσίας, ο Satoshi γνώριζε πως δεν θα μπορούσε να ζητήσει άδεια για να εξελίξει το χρήμα. Έπρεπε να βρει έναν πλάγιο τρόπο που χρησιμοποιεί την γλώσσα για να εκφράσει το όνειρο του Hayek για μη κρατικό χρήμα. Ένα χρήμα που δημιουργεί και επιβάλει τους δικούς του κανόνες:
Δεν θα μπορεί να κατασχεθεί
Δεν θα μπορεί να λογοκριθεί
Δεν θα μπορεί να πληθωρίζεται
Δεν θα μπορεί να πλαστογραφηθεί
Αυτή είναι η ουσία των νόμων του Bitcoin, ένα παγκόσμιο και ουδέτερο χρήμα προσιτό σε όλους. Οποιοσδήποτε μπορεί να επιβάλει αυτούς τους νόμους μέσω της ομιλίας και ακούγοντας τους κόμβους τους: δεχόμενοι τα έγκυρα μηνύματα και απορρίπτοντας αυτά που παραβαίνουν αυτούς τους νόμους. Οποιοσδήποτε μπορεί να συνεισφέρει στην αθροιστική ασπίδα που προστατεύει το παρελθόν του Bitcoin. Το μόνο που χρειάζεται είναι ένας τρόπος να κάντε υπολογισμούς και ένας τρόπος να επικοινωνείτε με τους άλλους.
Οποιοσδήποτε μπορεί να παίξει σύμφωνα με τους δικούς του νόμους. Είναι η αλληλοεπικάλυψη και η συμφωνία που κάνει τους νόμους του Bitcoin, όχι η εξουσία.
Να ‘ναι καλά το Bitcoin, οποιοσδήποτε μπορεί να χρησιμοποιήσει την ασύμμετρη άμυνα της κρυπτογραφίας για το δικό του οικονομικό όφελος. Η ασυμμετρία βρίσκεται στην καρδία της ασφάλειας του Bitcoin: δύσκολο να μαντέψεις, εύκολο να επαληθεύσεις. Η συνεργασία ανταμείβεται· η αντιπαράθεση όχι. Τα κλειδιά σας είναι ιδιωτικά· το καθολικό είναι δημόσιο. Η άμυνα είναι φτηνή· η καταστολή είναι απίστευτα δαπανηρή.
Είναι η ασυμμετρία στο κόστος που δημιουργεί την κρυπτοοικονομική θεωρία παιγνίων του Bitcoin. Ειρηνική και εθελοντική συνεργασία· αμοιβαία εξασφαλισμένη διατήρηση. Κυριαρχία μέσω της κρυπτογραφίας.
Νόμος, Γλώσσα και Χρήμα. Μια υγιής τριπλέτα αυτών των τριών είναι απολύτως απαραίτητη για την άνθηση μιας ελεύθερης κοινωνίας. Αν η ελευθερία είναι μια αξία που εκτιμάτε ιδιαίτερα, αυτό μεταφράζεται σε (1) ελευθερία του λόγου, (2) υγιές χρήμα και (3) ατομικά δικαιώματα ιδιοκτησίας. Το Bitcoin χρησιμοποιεί το (1) για να δημιουργήσει το (2) και να επιβάλει το (3) — χωρίς την ανάγκη βίας. Εξάλλου, καμία ποσότητα άσκησης βίας δεν θα λύσει ποτέ ένα μαθηματικό πρόβλημα, όπως είπε τόσο όμορφα ο Jacob Appelbaum.
Εμείς, ως κοινωνία, είμαστε υπεύθυνοι για την τήρηση της ιερότητας της ελευθερίας του λόγου. Εσείς, ως άτομο, είστε υπεύθυνοι για την άσκηση αυτής της ελευθερίας και για τη σοβαρή αντιμετώπισή της. Στη σφαίρα του Bitcoin, αυτό μεταφράζεται στο να κρατάτε τα δικά σας κλειδιά, να τρέχετε τον δικό σας κόμβο και να κάνετε τη δική σας τεκμηρίωση εργασίας.
Δεν χρειαζόμαστε ένα ξεχωριστό «δικαίωμα για να κάνουμε μια συναλλαγή.» Είναι ένα αναφαίρετο δικαίωμα σε μια ελεύθερη κοινωνία, μια κοινωνία που λαμβάνει σοβαρά υπόψιν της την ελευθερία του λόγου. Δεν χρειαζόμαστε έναν νόμο που θα μας επιτρέπει να χρησιμοποιούμε ηλεκτρικό ρεύμα για να κάνουμε τους υπολογισμούς μας πιο αποτελεσματικά. Τελικά, η εξόρυξη δεν είναι κάτι διαφορετικό από έναν αυτοματοποιημένο τρόπο της προσπάθειας να βρεθεί ένας ταιριαστός τυχαίος αριθμός αποτελεσματικά. Δεν χρειαζόμαστε ένα ξεχωριστό «δικαίωμα να έχουμε πορτοφόλια.» Το πορτοφόλι δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένας βολικός τρόπος να υπογράφουμε ένα μήνυμα — μια αριθμομηχανή αν θέλετε. Δεν χρειαζόμαστε έναν ξεχωριστό νόμο που θα επιτρέπει να διατηρείτε bitcoin. Είσαστε ελευθέρα άτομα. Έχετε το αναφαίρετο δικαίωμα να απομνημονεύσετε 12 λέξεις.
Τίποτα από τα παραπάνω δεν θα έπρεπε να είναι παράνομο. Σε μια ελεύθερη κοινωνία, μια κοινωνία που θεωρεί συγκεκριμένες αλήθειες αυτονόητες, τίποτα από τα παραπάνω δεν θα πρέπει να είναι ποτέ παράνομα. Αν η πορεία της ανθρώπινης ιστορίας έχει δώσει κάποια θεμελιώδη γνώση για τη βελτιστοποίηση της ανθρώπινης ευημερίας, αυτή είναι ότι ο λόγος και η ελεύθερη άσκησή του είναι ιερή. Ο Λόγος είναι ιερός επειδή η ικανότητα να μιλάμε ελεύθερα είναι η θεμελιώδης προϋπόθεση για την ανακάλυψη και την επικοινωνία της ίδιας της Αλήθειας, του τόπου από τον οποίο εκπορεύεται κάθε καλοσύνη.
Αν ο λόγος και η ελεύθερη άσκησή του είναι ιερή, τότε το Bitcoin είναι ιερό, επειδή το μόνο που απαιτεί το Bitcoin από εσάς είναι να σκέφτεστε και να μιλάτε. Ο καθένας είναι ελεύθερος να συμμετάσχει σε αυτό το παιχνίδι λέξεων και αριθμών- ένα παιχνίδι που ενσωματώνει απαντήσεις σε διάφορα ερωτήματα ηθικής και δεοντολογίας- ένα παιχνίδι που παίζεται χωρίς οριστικό τέλος, αλλά με απόλυτο περιορισμό: 21 εκατομμύρια, ποτέ περισσότερα. Εσύ είσαι αυτός που φέρνει στην ύπαρξη αυτόν τον περιορισμό: αναλαμβάνοντας την ευθύνη της λειτουργίας των αριθμών, ασκώντας το αναφαίρετο δικαίωμά σου να σκέφτεσαι και να μιλάς. Και μέσα από αυτό, αναδύεται η απόλυτη Αλήθεια — χωρίς να χρειαστεί να χυθεί ούτε μια σταγόνα αίμα.
Αυτό το δοκίμιο είναι ένα αμάλγαμα από διάφορα κεφάλαια του νέου μου βιβλίου 21 Ways. Όπως το πρώτο μου βιβλίο, θα εκδοθεί με permissive license. Μπορείτε να με υποστηρίξετε εδώ support me.
Ευχαριστίες
Ευχαριστώ τους John, Max, Erik, Mr. Hodl, and my patrons για τα πολύτιμα σχόλια τους στα πρώιμα σχέδια αυτού του δοκιμίου.
1. Hayek, F. A. (2009). Denationalisation of money: the argument refined. Ludwig von Mises Institute.
2. Αυτή η αδικία ονομάζετε «Cantillion Effect» και αναφέρετε ειδικά στα παραστατικά νομίσματα (fiat) καθώς αυτά τυπώνονται από το τίποτα. Για χρήματα όπως ο χρυσός ή το bitcoin, δεν υπάρχει δωρεάν γεύμα, γιατί τα χρήματα αυτά δεν επινοούνται. Πρέπει κάποιος να σκάψει στο έδαφος. Το γεγονός πως αυτό το έδαφος είναι μαθηματικά, όπως στην περίπτωση του Bitcoin, δεν έχει μεγάλη σημασία. Αν χρειάζεται να κάνεις κάποια εργασία για να βρεις νέες μονάδες, το χρήμα αυτό δεν είναι παραστατικό χρήμα.
3. Jörg Guido Hülsmann, The Ethics of Money Production
4. Nick Szabo, Money, Blockchains, and Social Scalability
5. Αυτό περιλαμβάνει τα δώρα, αφού ανταλλάσσετε το δώρο σας με αμοιβαιότητα, κάρμα, φιλική κοινωνία ή παρόμοιες ιδέες. Δείτε Hülsmann, Graeber.
6. Warmke, C. (2021). What is bitcoin?. Inquiry, 1–43.
7. Beautyon (2018). Why America Can’t Regulate Bitcoin
8. Κατά περίεργο τρόπο, το πρόβλημα της κωδικοποίησης — η αποσύνδεση μεταξύ του πραγματικού κόσμου και του κόσμου της πληροφορίας — βρίσκεται στη ρίζα του προβλήματος του ψηφιακού χρήματος. Το Bitcoin επιλύει αυτό το πρόβλημα μέσω του αλγορίθμου προσαρμοσμένης δυσκολίας της τεκμηρίωσης εργασίας (difficulty adjusted proof-of-work), ο οποίος, πιστεύω, είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο μπορεί να λυθεί αυτό το πρόβλημα. Στο Bitcoin, ο χάρτης είναι η επικράτεια.
9. Wikipedia contributors. (2022, March 23). Gödel numbering. In Wikipedia, The Free Encyclopedia. Retrieved at 730,136
10. Jonathan Bier (2021), The Blocksize War
11. James P. Carse (1987), Finite and Infinite Games
12. Να πω ένα γειά στον bitstein που μοιράστηκε στις απόψεις του στο Bitcoin governance.
13. Noded 78, 32:50
14. «Θα ήταν ωραίο να είχαμε αυτή την προσοχή σε οποιοδήποτε άλλο πλαίσιο. Το WikiLeaks κλώτσησε τη σφηκοφωλιά και το σμήνος κατευθύνεται προς εμάς». — Satoshi Nakamoto
15. Φυσικά, παρόλο που η σχέση ανάμεσα στο ιδιωτικό κλειδί και στο δημόσιο κλειδί είναι μαθηματική, η προσπάθεια να σπάσει κανείς αυτήν την σχέση είναι πρόβλημα κόστους. Αλλά είναι τόσο εξωφρενικά δύσκολο να βρεις το ιδιωτικό κλειδί από το δημόσιο κλειδί που δεν είναι μόνο ασύμφορο, είναι πρακτικά αδύνατον.
Αναφαίρετα Δικαιώματα Ιδιοκτησίας Ο νόμος, η Γλώσσα, το Χρήμα και η Ηθική του Bitcoin © 2022 by Μετάφραση Nina_Hodl is licensed under Attribution-ShareAlike 4.0 International Based on a work at https://dergigi.com/2022/04/03/inalienable-property-rights/#fnref:gifts
Ρίξτε μερικά sats στο καπέλο (value4value) μέσω Bitcoin Lightning enoughporch99@walletofsatoshi.com
Related Posts
Decrypting Reality & The Quest for Freedom
Jul 17, 2024
Kryzys wieku średniego Bitcoinera
Jun 21, 2024
we are not the same
Jun 08, 2024